Door de huidige inzet op ammoniakreductie en het opkopen van bedrijven en rechten bij de melkveehouderijsector zien we een verplaatsing van melkproductie naar het noorden van Nederland en een afname in de zand&löss gebieden. De melkveebedrijven die overblijven (en een vergunning kunnen krijgen) zijn versneld aan het intensiveren door stijgende grondprijzen. Zowel de vollegrondsgroentesector, akkerbouwsector én de melkveesector luiden de alarmbel voor de nitraatuitspoeling: omzetting van gras naar bouwland gaat een verhoging van de nitraatuitspoeling veroorzaken. De generieke maatregelen die LVVN nu neemt gaan voor een toename van uitspoeling zorgen. Einde derogatie en de 1-op-3 rustgewassen (zonder bieten) gaan een averechts effect geven.
Om de nitraatrichtlijn toch te halen moeten we gelijktijdig 2 acties uitvoeren: 1) Bedrijven krijgen vrijstelling van een deel van de generieke regels als ze de verantwoordelijkheid nemen om voor hun bedrijf en percelen de richtlijn te halen én te bewijzen via metingen, en 2) De beleidsmaker moet de regionale effecten van het gebiedsbouwplan en alle genomen maatregelen in beeld te brengen. Dit kan met een regionale stoffenbalans die gebaseerd is op de kringloopwijzer. Dat geldt niet voor de bedrijfsspecifieke verantwoording omdat de KLW een modelwerkelijkheid is met te grote afwijkingen op perceelniveau, daarvoor zal echt gemeten moeten gaan worden. 1) gaat ervoor zorgen dat het managementpotentieel van de ondernemer weer wordt beloond en dat er ook écht gestuurd gaat worden op het verlagen van de nitraatuitspoeling. Goed beheer belonen en niet alleen het economisch gewin voorop stellen, maar economie hand in hand laten gaan met de ecologie. 2) gaat ervoor zorgen dat overheden regionaal kunnen sturen om in een gebied maatregelen te nemen om nitraatuitspoeling tegen te gaan en daarover te rapporteren. Hierop kan het bevoegd gezag met maatregelen komen die ook effectief zijn. Dat betekent wel dat de ondernemers die voor 1) hebben gekozen hiervan zijn vrijgesteld! Belangrijk uitgangspunt bij deze regionale aanpak is dat de stoffenbalans niet alleen voor de landbouw wordt opgesteld, maar alle gebiedsprocessen. Zo is zichtbaar waar de uitspoeling vandaan komt en welke maatregelen proportioneel zullen zijn.
Ik weet dat dit als een bedreiging klinkt voor veel telers, maar het alternatief is teeltverboden, mestverboden en het vorige week aangekondigde afbouwpad voor kunstmest volgens de aangenomen motie van Bromet. We zullen het binnenkort kunnen lezen in het concept 8e actieprogramma, het is te hopen dat doelsturing een prominente plek krijgt met voldoende beloning voor de ondernemer.
